-
1 promoveo
prō-moveo, mōvī, mōtum, ēre1)а) двигать вперёд, продвигать (saxa vectibus Cs; castra ad Carthaginem L; acies Lcn); продвигаться вперёд (nihil p. Ter)б) продвигать, приближать ( aggĕrem ad urbem L); расширять, раздвигать (moenia Su; termines imperii PM)2) откладывать ( nuptias Ter)3) раскрывать, разоблачать ( arcana loco H)4) смещать, вывихнуть (femur CC; ossa suis sedibus promoventur CC)5) развивать, укреплять ( vim insĭtam H)6) повышать, возводить ( aliquem in amplissimum ordinem PJ); назначать ( judĭces Lampr) -
2 promoveo
prō-moveo, mōvī, mōtum, ēre, vor-, vorwärts bewegen, vor-, fortschieben, vor-, fortrücken od. -rücken lassen, etw. vorbringen, mit etw. vorgehen u. dgl., I) eig.: A) im allg.: a) lebl. Objj.: hortos pensiles rotis in solem, Plin.: saxa vectibus, Caes.: onera, Colum.: (manus) in sinistrum intra umerum promovetur; ultra non decet, Quint.: unum promoverat vix pedem triclinio, gesetzt, Phaedr. – als milit. t. t., machinationes, Caes.: scalas et machinamenta, Tac.: castra in agrum Ruscellanum, Liv.: castra ad Carthaginem, Liv. – als t. t. des Brettspiels, pr. calculum, Quint. – als mediz. t. t., pr. calculum vehementer, vordrängen, Cels.: pr. calculum ad plagam, Cels. – b) leb. Objj.: apes in teporem solis, Plin.: nihil promoves (te), du kommst nicht vom Flecke, Ter. eun. 913: ibi te videbo et promovebo, ich werde dich rege machen (= dich als Gast mit nach Hause nehmen), Cic. ad Att. 4, 12 extr. Kayser; s. prō-moneoa. E. – als milit. t. t., pr. exercitum in Aetoliam, Iustin.: pr. legiones, vorrücken lassen, Caes.: aciem longius ab adversariorum copiis, Auct. b. Afr.: sese extendere et in latitudinem promovere (in die Br. vorrücken), Auct. b. Afr. – B) insbes.: 1) ein Bauwerk bis zu einem Punkte vorrücken, vorschieben, aggerem ad urbem, Liv.: his de causis iam promovit Hispania, (sc. fossas ad mare), Plin.: brachia usque eo, quo telum ex oppido adici non posset, Auct. b. Afr.: in balneariis assa in alterum angulum, verlegen, Cic. ad Q. fr. 3, 1, 1. §2. – 2) als mediz. t. t., aus seiner Stelle verrücken, verrenken, im Passiv medial = sich verrenken, in palma ossa interdum suis sedibus promoventur, modo in priorem partem, modo in posteriorem, Cels.: femur in omnes quattuor partes promovetur, saepe in interiorem, deinde in exteriorem etc., Cels. – 3) vorrücken = erweitern, ausdehnen, vergrößern, moenia Ostiā tenus, Suet.: terminos imperii, Plin.: imperium, Ov.: vires immensum in orbem, Ov. – II) übtr.: A) im allg.: pr. arcana loco, zutage fördern, Hor. epod. 11, 14. – B) insbes.: 1) fördern, ausrichten, abibo hinc, praesens quando promoveo parum, Ter. Hec. 703: plus ad corrigendum promovent consilia quam iurgia, Fronto ep. ad M. Caes. 3, 15. p. 53, 14 N.: ista futtilis atque puerilis meditatio nihil ad vitam neque tuendam neque ordinandam promovens, die nicht im geringsten zur Erhaltung u. Ordnung des Lebens förderlich ist, Gell. 10, 22, 24: his vocibus tantum promotum est, ut etc., wurde so viel gewonnen, daß usw., Iustin. 5, 10, 4. – 2) geistig vorrücken machen, gedeihen machen, heben, doctrina vim promovet insitam, Hor. carm. 4, 4, 33. – refl. = vorrücken, zunehmen, in studio facundiae, Gell. 5, 10, 7. – 3) politisch aufrücken lassen, zu einer Zivil- oder Militärstelle befördern (vgl. Mützell Curt. 6, 11 [41], 1), m. in od. ad u. Akk., alqm in amplissimum ordinem, Plin. ep.: alqm in clericatum, Augustin.: alqm ad praefecturam aerarii, Suet.: alqm ad amplissimas procurationes, Plin. ep.: alqos ad varios honores, Capit.: vetus miles, ab humili ordine ad eum gradum, in quo tunc erat, promotus, Curt. – mit dopp. Acc., im Passiv mit dopp. Nom., jmd. zu usw., consuetudo tenuit, ut ex primo principe promoveretur centurio (zum Z.) primi pili, Veget. mil. 2, 8: Lupicinus pari modo promotus magister equitum, Amm. 26, 5, 2. – 4) der Zeit nach verschieben, aufschieben, quantum huic promoveo nuptias, Ter. Andr. 711. – prägn., m. bl. Acc., jmd. einsetzen, ernennen, iudices, Lampr. Alex. Sev. 42, 4. – / Synkop. Perfektform promorat, Hor. epod. 11, 14. Phaedr. 4, 25 (24), 28.
-
3 insitus
[st1]1 [-] insitus, a, um: part. passé de insero. - [abcl][b]a - greffé, enté. - [abcl]b - introduit dans, inséré. - [abcl]c - conçu (qui est dans le sein). - [abcl]d - donné par la nature, naturel, gravé dans l'âme, inné.[/b] [st1]2 [-] insitŭs, ūs, m. (seul. à l'abl. insitu) = insitio.* * *[st1]1 [-] insitus, a, um: part. passé de insero. - [abcl][b]a - greffé, enté. - [abcl]b - introduit dans, inséré. - [abcl]c - conçu (qui est dans le sein). - [abcl]d - donné par la nature, naturel, gravé dans l'âme, inné.[/b] [st1]2 [-] insitŭs, ūs, m. (seul. à l'abl. insitu) = insitio.* * *Insitus, pen. corr. Participium. Planté, Semé, Enté.\Insitus menti amor cognitionis. Cic. Un amour que nature a semé ou planté en nous.\Insitus vrbi ciuis. Sallust. Qui n'est point naturel citoyen.\Insita feritas. Liu. Naturelle.\Insita penitus opinio, et vetusta. Cic. Enracinee.\Doctrina vim promouet insitam. Horat. La vertu naturelle.\Insitus, huius insitus, pen. corr. Plin. Enture, Entement. -
4 promoveo
prō-moveo, mōvī, mōtum, ēre, vor-, vorwärts bewegen, vor-, fortschieben, vor-, fortrücken od. -rücken lassen, etw. vorbringen, mit etw. vorgehen u. dgl., I) eig.: A) im allg.: a) lebl. Objj.: hortos pensiles rotis in solem, Plin.: saxa vectibus, Caes.: onera, Colum.: (manus) in sinistrum intra umerum promovetur; ultra non decet, Quint.: unum promoverat vix pedem triclinio, gesetzt, Phaedr. – als milit. t. t., machinationes, Caes.: scalas et machinamenta, Tac.: castra in agrum Ruscellanum, Liv.: castra ad Carthaginem, Liv. – als t. t. des Brettspiels, pr. calculum, Quint. – als mediz. t. t., pr. calculum vehementer, vordrängen, Cels.: pr. calculum ad plagam, Cels. – b) leb. Objj.: apes in teporem solis, Plin.: nihil promoves (te), du kommst nicht vom Flecke, Ter. eun. 913: ibi te videbo et promovebo, ich werde dich rege machen (= dich als Gast mit nach Hause nehmen), Cic. ad Att. 4, 12 extr. Kayser; s. promoneo a. E. – als milit. t. t., pr. exercitum in Aetoliam, Iustin.: pr. legiones, vorrücken lassen, Caes.: aciem longius ab adversariorum copiis, Auct. b. Afr.: sese extendere et in latitudinem promovere (in die Br. vorrücken), Auct. b. Afr. – B) insbes.: 1) ein Bauwerk bis zu einem Punkte vorrücken, vorschieben, aggerem ad urbem, Liv.: his de causis iam promovit Hispania, (sc. fossas ad mare), Plin.: brachia usque eo, quo————telum ex oppido adici non posset, Auct. b. Afr.: in balneariis assa in alterum angulum, verlegen, Cic. ad Q. fr. 3, 1, 1. §2. – 2) als mediz. t. t., aus seiner Stelle verrücken, verrenken, im Passiv medial = sich verrenken, in palma ossa interdum suis sedibus promoventur, modo in priorem partem, modo in posteriorem, Cels.: femur in omnes quattuor partes promovetur, saepe in interiorem, deinde in exteriorem etc., Cels. – 3) vorrücken = erweitern, ausdehnen, vergrößern, moenia Ostiā tenus, Suet.: terminos imperii, Plin.: imperium, Ov.: vires immensum in orbem, Ov. – II) übtr.: A) im allg.: pr. arcana loco, zutage fördern, Hor. epod. 11, 14. – B) insbes.: 1) fördern, ausrichten, abibo hinc, praesens quando promoveo parum, Ter. Hec. 703: plus ad corrigendum promovent consilia quam iurgia, Fronto ep. ad M. Caes. 3, 15. p. 53, 14 N.: ista futtilis atque puerilis meditatio nihil ad vitam neque tuendam neque ordinandam promovens, die nicht im geringsten zur Erhaltung u. Ordnung des Lebens förderlich ist, Gell. 10, 22, 24: his vocibus tantum promotum est, ut etc., wurde so viel gewonnen, daß usw., Iustin. 5, 10, 4. – 2) geistig vorrücken machen, gedeihen machen, heben, doctrina vim promovet insitam, Hor. carm. 4, 4, 33. – refl. = vorrücken, zunehmen, in studio facundiae, Gell. 5, 10, 7. – 3) politisch aufrücken lassen, zu einer Zivil- oder Militärstelle befördern (vgl. Müt-————zell Curt. 6, 11 [41], 1), m. in od. ad u. Akk., alqm in amplissimum ordinem, Plin. ep.: alqm in clericatum, Augustin.: alqm ad praefecturam aerarii, Suet.: alqm ad amplissimas procurationes, Plin. ep.: alqos ad varios honores, Capit.: vetus miles, ab humili ordine ad eum gradum, in quo tunc erat, promotus, Curt. – mit dopp. Acc., im Passiv mit dopp. Nom., jmd. zu usw., consuetudo tenuit, ut ex primo principe promoveretur centurio (zum Z.) primi pili, Veget. mil. 2, 8: Lupicinus pari modo promotus magister equitum, Amm. 26, 5, 2. – 4) der Zeit nach verschieben, aufschieben, quantum huic promoveo nuptias, Ter. Andr. 711. – prägn., m. bl. Acc., jmd. einsetzen, ernennen, iudices, Lampr. Alex. Sev. 42, 4. – ⇒ Synkop. Perfektform promorat, Hor. epod. 11, 14. Phaedr. 4, 25 (24), 28.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > promoveo
-
5 prō-moveō
prō-moveō mōvī (prōmōrat for prōmōverat, H., Ph.), mōtus, ēre, to move forward, cause to advance, push onward, advance: saxa vectibus, Cs.: assa in alterum angulum: castra ad Carthaginem, move onward, L.: hasta suā sponte promota, removed, L.: unum pedem triclinio, move from, Ph. —To extend, enlarge: vires inmensum in orbem, O.—Fig., to bring to pass, effect, accomplish: Nihil, make no progress, T.—To enlarge, increase, promote: Doctrina vim promovet insitam, H.: miles ad eum gradum promotus, Cu.—To bring to light, reveal: arcana promorat loco (i. e. ex intimo corde), H.—To put off, defer, postpone: huic nuptias, T. -
6 promoveo
prō-mōvĕo, mōvi, mōtum ( pluperf. promorat. Hor Epod. 11, 14:I.promosset,
Ov. Am 2, 9, 17 Jahn), 2, v. a., to move forward, cause to advance, push onward, advance.Lit.A.In gen.:B.saxa vectibus, Caes B. C. 2, 11: onera,
Col. 11, 1, 8; Plin. 19, 5, 23, § 64:assa in alterum apodyterii anguium,
Cic. Q. Fr 3, 1, 1, § 2:legiones,
Hirt. B. G. 8, 16: castra ad Carthaginem, to move onward, Liv 28, 44 fin.:exercitu in Aetoliam promoto,
Just. 14, 1, 6:cornua utrimque (in acie),
Quint. 2, 13, 3:scalas et machinamenta,
Tac. A. 15, 4 fin.:calculum,
to push forward, move, Quint. 11, 2, 38; 11, 3, 113:unum pedem triclinio,
to put forth, move from, Phaedr. 4, 23, 28:ibi te videbo et promovebo,
will take you along with me, Cic. Att. 4, 12 fin. —In partic., to extend, enlarge. moenia Ostia tenus, Suet Ner 16:C.imperium, Ov P 2, 2, 72: vires in immensum orbem,
id. Am. 2, 9, 17.—Med. t. t., to put out of joint, dislocate, displace:II.in palmā quoque ossa interdum suis sedibus promoventur,
Cels. 8, 18 init.:femur in omnes quattuor partes promovetur, saepissime in interiorem,
id. 8, 20 init. —Trop.A.In gen., to bring to pass, effect, accomplish (ante- and post-class.):B.promovere parum,
Ter. Hec. 4, 4, 81:aliquis dicat, Nihil promoveris,
id. And. 4, 1, 17:meditatio nihil ad vitam tuendam promovens,
Gell. 10, 22, 24; cf.in a lusus verbb. with movere se,
Ter. Eun. 5, 3, 4.— Absol.:cum in studio facundiae abunde promovisset,
Gell. 5, 10, 7.—In partic.1.To enlarge, increase: doctrina vim promovet insitam, Hor C. 4, 4, 33; so, promovere aliquem, to advance, prefer, promote (post-Aug.; cf.:2.perduco, produco, proveho): vetus miles ad eum gradum promotus,
Curt. 6, 11, 1:promotus ad amplissimas procurationes,
Plin. Ep. 7, 31, 3; Suet. Oth. 1; id. Vesp. 16; Lampr. Elag. 12; 20; Plin. Pan. 90, 6; Vulg. Dan. 3, 97.—To bring to light, reveal: arcana promorat loco (i. e. ex intimo corde), Hor Epod. 11, 14.—3. A.Of time, advanced, i. e. late:B.nocte promotā,
late at night, far into the night, App. M. 4, p. 152, 38; 7, p. 190, 30.—Subst.: prōmōta, ōrum, n., in the lang. of the Stoics, things that are to be preferred, pref. erable things, as being next in degree to absolute good; a literal transl. of the Gr. proêgmeua, Cic. Fin. 3, 16, 52.
См. также в других словарях:
All Saints College, Bathurst — Infobox Secondary school name = All Saints College Bathurst motto = Deo Auctore Vim Promovemus Insitam With God as our guide, we develop the inner strength established = 1873 type = Independent Co ed Anglican Private School founder = Canon Thomas … Wikipedia
University of Bristol — Vorlage:Infobox Hochschule/Professoren fehlt University of Bristol Motto Vim promovet insitam bringt die innewohnende Kraft vorwärts … Deutsch Wikipedia
University of Bristol — Latin: Universitas Bristolliensis (Bris.) Motto Vim promovet insitam Motto in English … Wikipedia
University of Madras — Infobox University name = University of Madras motto = Learning Promotes (One s) Natural (Innate) Talent established = 1857 type = Public Vice Chancellor = Prof.S.Ramachandran head = |Governor Chancellor Surjit Singh Barnala city = Chennai state … Wikipedia
Bristol University — Vorlage:Infobox Hochschule/Professoren fehlt University of Bristol Motto Vim promovet insitam Gründung 4. Dezember 1909 Tr … Deutsch Wikipedia
Universität Bristol — Vorlage:Infobox Hochschule/Professoren fehlt University of Bristol Motto Vim promovet insitam Gründung 4. Dezember 1909 T … Deutsch Wikipedia
Universität von Bristol — Vorlage:Infobox Hochschule/Professoren fehlt University of Bristol Motto Vim promovet insitam Gründung 4. Dezember 1909 T … Deutsch Wikipedia
Université de Bristol — Devise Vim promovet insitam (discipline accroît la force innée) de Horace[1] Nom original University of Bristol Informations Fondation 1909 1876 University College … Wikipédia en Français
Universidad de Bristol — University of Bristol Universidad de Bristol Lema «Vim promovet insitam» Tipo pública Fundación 4 de diciembre de 1909 … Wikipedia Español